Op zoek naar het alpiene ijs

Ik heb een grote liefde voor de klim- en bergsport. Eigenlijk vind ik alles leuk, van indoor boulderen tot verre expedities naar de Himalaya. Een discipline waar ik echter een speciale plek in mijn hart voor koester is het alpiene ijs- en mixed klimmen. De kou, de witte bergen, de kick van een goede swing met je ijsbijl – zo indrukwekkend en gaaf om te doen! Toch is het tegenwoordig niet makkelijk om de juiste omstandigheden te vinden voor dit soort routes. Ons klimaat verandert en vaak zijn er geen goede omstandigheden. En toch is er nog steeds best een hoop mogelijk! Belangrijk is wel dat je geduld en de juiste toewijding hebt.

In deze blog wil ik je graag vertellen over mijn ideeën en waar mijn liefde voor het alpiene ijsklimmen vandaan komt. 

Line van den Berg hoog in het Couturier Couloir op de Aiguille Verte.

Nicole van der Horst in Grasse Matinee in de Belledonne.

Er is onderscheid tussen watervalijsklimmen en alpien ijsklimmen. Je hebt waarschijnlijk wel eens beelden gezien van ijsklimmen. Vaak zijn deze foto’s gemaakt tijdens het watervalijsklimmen. Dit zijn steile, bevroren watervallen. Deze discipline kan je tussen half december en half maart beoefenen. Het gaat niet specifiek om alpinisme, want vaak kan je de waterval met een relatief korte aanloop bereiken en eindig je niet op een bergtop met een mooi uitzicht.

Daarentegen speelt het alpiene ijsklimmen zich wel echt af in de hoge bergen, bijvoorbeeld in het Mont Blanc gebied. Alpien ijsklimmen is dus echt een vorm van bergbeklimmen en op die manier moet je de sport ook benaderen. Een belangrijk verschil met watervalijsklimmen is dat het alpiene ijs ontstaat door de vries/dooi werking van sneeuw die tegen de rots aanplakt. En niet door het bevriezen van stromend water. Hierdoor is het alpiene ijs vaak iets minder hard en klimt het relatief makkelijker.

Voor mij persoonlijk zit de aantrekkingskracht van het alpiene ijsklimmen in de combinatie van het in de bergen zijn en het technisch interessante klimaspect. Als beweging vind ik klimmen leuker dan lopen en ik houd nou eenmaal van de kick van een steile wand. Vaak vind ik ijslijnen ook heel mooi en indrukwekkend om te zien. En als je de route tot boven klimt kom je ook op een echte top uit. Je kan dan van het uitzicht genieten en je volgt vaak ook weer een andere route naar beneden. Voor mij maakt dat de ervaring compleet. Ook het feit dat goede ijscondities niet zomaar ontstaan voegt echt iets toe.

Ik volg de weersomstandigheden vaak met hetzelfde fanatisme als een fanatieke Elfstedentochtrijder. Je moet veel wachten, maar als het eenmaal goed is, dan heb je de bijzondere ervaring van de unieke ijscondities.

Het mooie uitzicht in de Ecrins.

Sjoerd in het zuidcouloir van de PizBernina.

Ik heb van eind maart tot begin oktober 2021 voltijd in de Alpen gezeten en in een busje gewoond. Ik droomde hier al jaren van. Het gaf me namelijk de kans om het goede weer af te wachten en in de juiste condities te kunnen klimmen. Soms werd mijn geduld wel op de proef gesteld. Er was veel slecht weer en het lawinegevaar was vaak hoog. Voor mij is het dan duidelijk: ik vermijd de bergen en ga sportklimmen. Maar als ik terugkijk, dan heb ik in die maanden toch een aantal heel mooie alpiene ijsroutes kunnen doen.

Enkele namen? Couturier Couloir op de Aiguille Verte, GrassiBernardi op de RocciaNera, Vent du Dragon op de Aiguille du Midi en nog een aantal andere! Alle foto’s zijn uit het afgelopen half jaar. 

Boris Textor klimt een lastige M5 passage in Vent du Dragon.

ContamineGrisolle op de Triangle du Tacul
De eerste route die ik wil uitlichten is de ContamineGrisolle op de Triangle du Tacul. Ik kies deze route bewust omdat het een relatief toegankelijke alpiene mixed route is. De technische passages zijn kort en niet al te moeilijk (m3/m4). De aanloop en afdaling zijn niet zo lang en je kan goede zekeringen in de rots plaatsen. Wij klommen deze route tijdens een trainingsstage van de Expeditie Academie met een keiharde en ijskoude wind, dus het was voor ons niet makkelijk. Maar onder goede omstandigheden denk ik dat het een route is waar ik echt van zou kunnen genieten: afwisselend, mooi en niet al te lang.

Chere couloir
Als je het een stukje technischer en steiler wilt, dan is het Chere couloir een hele gave optie. Ik heb deze route nu twee keer geklommen en ik vind hem echt bijzonder mooi. Het nadeel van zo’n populaire route is wel dat het vaak druk is en dan kan het vallende ijs voor gevaarlijke situaties zorgen! Om deze routes veilig te klimmen heb je goede condities nodig: dit kunnen inschatten kost veel tijd om te leren. Een berggids kan je hier alles over vertellen!

Mixed in de Contamine Grisolle.

Danny Schoch mixed in de Contamine Grisolle.

Danny Schoch onderin het Chere couloir.

Danny Schoch in een van de steile lengtes van het Chere couloir.

Bas en Danny bovenaan het Chere couloir.

Allereerst staat veiligheid natuurlijk voorop, dus je moet heel veel gaan investeren in het opdoen van kennis en kunde. Alpiene ijsklimmen is – zoals de naam ook al zegt - een vorm van alpinisme, het is serieus en best complex! Er zijn veel objectieve risico’s zoals lawines, steenslag en vallend ijs, die je moet leren beoordelen. Ook is het een discipline dat bij koude temperaturen moet gebeuren, dus onderkoeling mag niet vergeten worden. Vaak ben je afhankelijk van toerski’s of sneeuwschoenen om je in de sneeuw te kunnen voortbewegen. Daarnaast is de menselijke en mentale component super belangrijk. Kan je als klimmer de juiste keuzes maken? Wanneer is de route goed in conditie en wanneer niet? Heb je de kracht om terug te keren als dit nodig is?

Om deze facetten goed te leren moet je eerst verschillende zomercursussen alpinisme doen, een cursus watervalklimmen en dan is het zeer sterk aan te raden om je eerste ervaringen met alpiene ijsklimmen onder leiding van een berggids zoals Boris Textor en Jelle Staleman op te doen. De beste tip die ik heb is om veel op pad te gaan met gidsen/heel ervaren klimmers en om heel leergierig te zijn. Tot slot: je moet natuurlijk fysiek fit genoeg zijn. Uiteraard hoef je geen professionele atleet te zijn, maar een solide basis is wel belangrijk. Als ik indicatie zou ik willen aangeven dat je een indoor klimniveau van 6a moet hebben. En dat je conditie zodanig is dat je bijvoorbeeld 5 uur lang 300 hoogtemeters per uur kan maken. Hoe fitter je bent, hoe meer je ervan kan genieten!

De uitrusting voor alpiene ijsklimmen is een combinatie van de spullen voor zomer alpinisme (bijv. 40l rugzak), watervalijsklimmen (ijsbijlen, ijsboren (ijsschroeven), cams) en toerski's (lawinegear).

Bij Klimwinkel kan je bijna alles krijgen wat je nodig hebt. Mijn persoonlijke favorieten zijn de PetzlNomic en Quark ijsbijlen, Petzl Lynx stijgijzers en de Petzl Laser Speed Light aluminium ijsboren. De Petzl V-Link mag bij mij ook nooit ontbreken: ik wil mijn ijsbijlen echt niet laten vallen!

Vincent klimt met PetzlNomic ijsbijlen, Lynx stijgijzers en Sirocco helm.

Vincent op de RocciaNera.

Met alpiene ijsklimmen gaat het om geduld, behoudend kiezen en de juiste timing. Ik ben al vaak omgedraaid omdat ik de condities niet vertrouwde of omdat de route niet volgens plan verliep. Teleurstellend, maar altijd de betere keuze. Als een tocht dan uiteindelijk wel lukt, kan ik er extra veel van genieten. Ik hoop natuurlijk dat mijn foto’s je inspireren, maar vergeet niet dat het een riskante sport is. Het klinkt cliché, maar de bergen lopen niet weg als je een keer omdraait! En mochten de ijsomstandigheden dan een keer heel goed zijn, dan hoop ik dat je een fantastische ervaring in de bergen hebt!

Geniet van de bergen!
Bas Visscher

Je kan Bas volgen via zijn Instagram account @Basvisscherclimbing